Relatie met ADHD: hoe houd je elkaar vast in de storm?
Wat betekent ADHD in een relatie?
Een relatie heeft altijd zijn makkelijkere en moeilijkere momenten. We nemen immers allemaal ons eigen karakter, onze emoties en onze eigenaardigheden met ons mee. Als ADHD een rol speelt in de relatie, komen er vaak nog een paar lagen bij.
Heb je een relatie met iemand met ADHD of heb je zelf ADHD? Dan zul je vast herkennen dat het soms een uitdaging kan zijn om op dezelfde lijn te zitten. Coaching kan helpen om elkaar weer te vinden en de verschillen te omarmen. Zo kan de relatie weer groeien.
Veel of weinig aandacht
Bij ADHD denken veel mensen aan heel druk zijn en snel afgeleid raken. In werkelijkheid is het complexer. Het gaat vaak om een combinatie van uitdagingen met betrekking tot concentratie, hyperactiviteit en impulsiviteit
Spontaniteit of regelmaat
ADHD zorgt vaak voor verrassende momenten en spontane ideeën. Dit kan botsen met een behoefte aan structuur en orde bij de ander. Waar de één prikkels wil, is de ander misschien even toe aan rust. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot spanningen in het huishouden.
Impulsieve beslissingen
Bij ADHD kan horen dat je soms zomaar iets roept, iets koopt of iets vergeet. Impulsief gedrag kan soms zorgen voor verwarring en frustratie bij de ander. Diegene kan zich bijvoorbeeld zorgen maken over uitspraken, aankopen of andere gevolgen van keuzes.
Ongelijke taakverdeling
Als het gaat om het huishouden, de financiën en gezamenlijke verantwoordelijkheden zijn er ook uitdagingen. Soms komt veel terecht op de schouders van degene zonder ADHD. Dit kan zorgen voor wrok, verwijten en het gevoel geen gelijkwaardige partners te zijn. In een relatie met ADHD kan de partner zonder ADHD zich verplicht voelen om alle verantwoordelijkheden op zich te nemen, wat de balans verder kan verstoren.
Verschillende energieniveaus
Veel mensen met ADHD kunnen zich energiek, onrustig of snel boos voelen. De emoties komen soms snel op, kunnen er ineens zijn en moeilijk te controleren zijn. Voor de ander kan dit voelen als onvoorspelbaarheid en daarnaast vermoeiend zijn in het dagelijks leven.
Herken jij jezelf in deze dynamiek in ADHD-relaties?
Als ADHD een rol speelt in de relatie, zijn er een aantal herkenbare dynamieken. Alleen al die herkenbaarheid kan rust geven bij stellen die in een uitdagende fase zitten. Ik geef je een aantal voorbeelden van dingen die je vaak hoort in een relatie met ADHD. Het boek ‘ADHD relaties’ van Melissa Orlov bespreekt 12 patronen die veel voorkomen in ADHD-relaties en biedt 6 praktische handvatten om hiermee om te gaan.
‘Ik heb het je al tien keer gevraagd…’
De vuilnis buiten zetten, de afwas doen of de was opvouwen: voor iemand zonder ADHD lijkt dit een kleine moeite, maar voor iemand met ADHD kunnen het al gauw vervelende taken zijn die uit het hoofd verdwijnen. Dit kan leiden tot spanning en onbegrip.
‘Waarom ben je nog niet klaar?’
De tijd vergeten is een veelvoorkomende gebeurtenis voor iemand met ADHD. Denk hierbij aan afspraken vergeten, het missen van verjaardagen of te laat komen. Voor de partner zonder ADHD kan het voelen alsof de ander het niet serieus neemt, al is dat vaak niet zo.
‘Kun je gewoon even luisteren?’
Voor de partner zonder ADHD kan het soms lastig zijn om de volledige aandacht te krijgen. Hyperfocus kan er namelijk voor zorgen dat iemand volledig opgaat in werk of een hobby. Dit kan zorgen voor een eenzaam gevoel in de relatie.
‘Wat is dit, heb jij dit gekocht?’
Bij iemand met ADHD is het goed mogelijk dat er soms impulsieve aankopen worden gedaan. Waar de partner met ADHD enthousiast heeft gereageerd op een prikkel, kan het voor de ander verrassend of vervelend zijn. Het kan ook een bron zijn van financiële zorgen.
‘Ik voel me soms net je ouder’
Als de niet-ADHD-partner veel praktische taken doet, kan er een ouder-kind-dynamiek ontstaan in de relatie. Deze ongelijke balans kan leiden tot relatieproblemen of een laag zelfbeeld bij de partner met ADHD. Daarom is het belangrijk om hier bewust van te zijn.
Positieve eigenschappen van ADHD en relaties
Gelukkig is er ook een andere kant van het verhaal. Juist die eigenschappen die een relatie met iemand met ADHD lastig kunnen maken, kunnen ook voor veel moois zorgen. Het is belangrijk om, naast de verschillende uitdagingen, dat ook te blijven zien.
Creativiteit en verrassingen
Een relatie met iemand met ADHD is niet gauw saai. Dat merk je aan originele ideeën, spontane plannen en de kracht om saaie routines te doorbreken. Dit kan de basis zijn voor het maken van avontuurlijke keuzes en mooie herinneringen. Het brengt leven in de brouwerij.
Humor en speelsheid
Veel mensen met ADHD beschikken over humor en de kwaliteit om zaken luchtig te maken. Soms is dat net wat je nodig hebt om een conflict op te lossen of het leven net even op een andere manier te bekijken dan je gewend bent.
Liefde van een ADHD-partner
Mensen met ADHD voelen vaak intens. Daarom hebben ze vaak ook lief met veel enthousiasme, warmte en passie. Een groot hart en een scherp gevoel voor eerlijkheid kan zich uiten in zorgzaamheid en meelevendheid. Dat kan de relatie heel waardevol maken.
Lopen jullie vast? Zoek hulp van een relatiecoach
Wanneer één van de partners ADHD heeft en er spanningen zijn, is het een goed idee om aan de slag te gaan met een relatiecoach. Het kan beide partners helpen om op basis van psycho-educatie patronen zichtbaar te maken en te doorbreken. Daarnaast zijn er cursussen beschikbaar voor partners van mensen met ADHD, zoals de partnercursus ADHD van Deviaa, die extra ondersteuning kunnen bieden.
Je leert ook om bepaald gedrag los te zien van de persoon. Dit kan helpen om frustraties, verwijten en destructieve patronen op basis van een verkeerde interpretatie los te laten. Het gaat hierbij niet om schuld, maar om inzicht en nieuwe vormen van communicatie. Empathie is belangrijk voor partners om elkaar beter te begrijpen en samen te groeien. Actief luisteren en duidelijke taal gebruiken zijn daarbij essentiële communicatietechnieken.
Ook bij de diagnose ADHD is er altijd beweging mogelijk
ADHD-symptomen hebben invloed op jullie gezamenlijke dynamiek. Soms onderzoeken we manieren om met de spanningen om te gaan, soms is het nuttig om bepaalde taken te verdelen en soms is het doel om weer verbinding te maken. Gebruik visuele hulpmiddelen zoals planborden om structuur te creëren in relaties waar ADHD een rol speelt.
Het belangrijkste is dat er altijd beweging mogelijk is. Soms is medicatie of een andere therapie een goed idee, soms zijn een paar onderonsjes al genoeg. Dat onderzoeken we samen tijdens goede gesprekken. Niets hoeft en jullie staan centraal. Pauzes inlassen tijdens gesprekken kan helpen om de stemming goed te houden en frustraties te voorkomen.
